Ang pobreng amahan ni anhing Ralph Bureros, kadtong 13 anyos nga natumbahan-patay sa poste sa Philippine Long Distance Telephone (PLDT) sa barangay Tinago, miklaro nga wa gyud silay tinguha nga mokiha pa sa mga responsable.
Si Edmundo Bureros misanong sa akong imbitasyon sa among programang “Dialogue On The Air” sa dySS Super Radyo niadtong Sabado.
Giubanan siya ni Tinago Barangay Captain Joel Garganera. Mipadayag siya nga wa silay ikasukol sa buruka sa korte tungod sa ilang kahimtang sa pagpuyo.
Akong gituyo pag-imbitar ang mga biktima lakip na sa kabanay ni anhing Irene Bordon sa Maracas Lahug kay nagtuki kami sa mga nag-yunyun nga mga wire ug sa mga poste nga gabuk nga maoy hinungdan sa ilang kamatayon.
Ang bana ni anhing Irene wa makatambong kay may importanteng gi-follow up paghipos sa iyang asawa.
Ang simpleng amahan ni anhing Ralph, kinsa lumad nga taga Santander ug kasamtangang nagpuyo sa barangay Tejero, nagkanayon nga ang iyaha lang nga mabayran ang otso mil pesos nga kuwang sa funeral parlor ug may gamay’ng kuwarta alang sa 40 days sa iyang anak.
Dayag sa panagway sa amahan nga gustong mo-angkon og hustisya sa kamatayon sa iyang anak apan way mahimo tungod kay nagkagidlay sila sa panginabuhi.
Nabalaka sab si Bureros nga idlas gihapon ang hustisya alang kanila kay mga higante’ng kompaniya ang ilang kontra unya ang nakaporke pa gyud kay hangtud karon wa pa masubay kung kinsa kadtong container van nga nakaputol sa mga kable nga giingong misibat.
Iyang gitug-an nga nakadawat na sila og financial assistance gikan sa PLDT nga balig 15 mil pesos.
Si Risa Coloyan sa Visayan Electric Company (VECO) mipasabot nga ang ilang pagtunol sa 10 mil pesos ngadto sa banay’ng Bureros wa magpasabot nga sad-an sila kay sa tinuod kadtong maong poste iya gyud sa PLDT.
Ang ilang gi-ayuda tipik ug kabahin sa ilang corporate social responsibilities, nga andam motabang ang VECO ngadto sa mga biktima sama sa mga biktima sa bagyo ug linog.
Si kapitan Garganera mipasalig nga mohimo siyag representation ngadto sa PLDT aron katabangan pa si Mr. Bureros.
Way taga PLDT nga mitunga sa among dialogue. Ambot kung nahadlok ba sila pagpanubag sanglit mi-insister si Coloyan sa VECO ug si Engineer Gilbert Pagobo sa Mactan Electric Company (MECO) nga kining ilang mga wire sa koryente tag-as gyud ang vertical height ikomparar sa mga telephone companies.
Ang pinaka-ubos sa linya nga molabang sa kalsada anaa sa mga 18 feet ang gitas-on unya ang mga container van anaa lang sa 12 feet.
Miklaro usab ang taga VECO ug MECO nga moyunyon lang ang ilang mga kable tungod kay gipangtungtongan sa mga kable nga iya sa PLDT, Globe, ug sa Skycable.
Mangambot lang ko kung matuman ba sa taga Cebu City Hall kining ilang target nga mahipos na sa ilang composite team kining mga dangling wires karong October 28 kay akong tan-aw anaa kining problemaha sa tanang mga kalsada.
Alang nako maayo gyud unta kung ipatuman sa tanang mga utilities ang underground cable system. Pero ang pangutana, kung kaya na ba sa bulsa?
Akong nahibaw-an nga ang kable sa kuryente nga for underground mobalor og tag 15 mil pesos pataas matag metro.
Mao diay nga ang VECO migasto og 70 million sa ilang underground cable gikan sa Provincial Capitol paingon diha sa may eskina sa Fuente Osmeña.
Unya laing underground cable nga gastohan sa VECO ang gikan sa Fuente Oval paingon sa eskina P. del Rosario nga mobalor og 100 million.
Pero kining underground cable sa taga VECO wa gihapoy kapuslanan kay samtang sila mituman na og hinay-hinay apan gahi pas kusahos ang ubang kompaniya nga sama nilag operation nga mogamit sa mga wire.
* * *
Makaluya gyud natong mga ginikanan kadtong nahitabo sa 400 ka mga tinun-an sa Real Elementary School sa Calamba City sa Laguna nga nabiktima sa food poisoning sa gipangkaon nilang ice candy niadtong Biyernes sa buntag.
Dinhi sa ato, unsa man gyud ka limpiyo ug unsa man gyud ka luwas kan-on ang mga baligya sa mga vendors, sa mga canteen, sa mga karenderiya ug sa mga fast food chains nga paliton sa atong mga estudyante?
Ang nahitabo sa Calamba, posibleng mahitabo dinhi sa ato ilabina kung mag-yaya ug magtug-tug sa pansitan kining atong lain-laing mga local government units (LGUs) pag-monitor sa mga baligya nga pagkaon diha sa mga tunghaan.
Daku kaayo kining hagit sa mga LGUs kung unsaon nila pag-monitor ang tanang pagka-on nga gibaligya matag adlaw.
Ambot kung duna bay taga Cebu City Hall ug taga Cebu City Health Department nga nang-inspection ug mipatuman sa proper sanitation sa mga karenderiya, sa tanang establismento, o sa mga tawo nga maoy nagpreparar sa mga ibaligya nga pagka-on.
Kung inutil ang atong mga tinugyanan, mas maayong padalhan nalang sa mga ginikanan og klaro ug limpiyong pagkaon ug tubig ang mga tinun-an aron way peligro.