Estrikto ang Simbahang Katoliko nga nagdili sa pagpalubong ug paghipos sa mga minatay nga ipaagi sa cremation o pagsunog sa lawas ngadto sa pagka-abo.
Ang rason kay sagrado gyud ang lawas sa tawo.
Apan dunay mga exemptions nga gitugot kini sa Simbahan sama pananglit nga ang namatay naka-angkon og sakit nga delikado o mananakod nga balatian.
Ang laing butang nga gitugtan ang pag-abo mao nga kung lisud kaayo ang pagbiyahe sa minatay gikan sa layo nga lugar.
Sa ka estrikto sa Simbahan, ang mga kabanay sa minatay kinahanglang mangompisal sa pari human sa cremation. Ang uban mopatuman gyud og excommunication.
Apan ambot lang kung malungtaron ba kining maong paagi sa Simbahan ngan nga ang atong mga sementeryo puno na ilabina sa mga sam-ang nga gipadagan sa Simbahang Katoliko.
Mga ehemplo niini dinhi sa ato mao ang Carreta cemetery ug ang Calamba.
Matag kalag-kalag dili kalikayan nga atong masaksihan ang mga eksena nga medyo mawala ang pagka-sagrado sa patay’ng lawas sa tawo kay dunay mga bukog nga wa matarong paghipos.
Tungod sa kadaghan, gi-usa nalang sa usa ka lugar. Ang uban gipangsulod sa sako nga gipadaplin lang.
Akong na-obserbahan nga na-ingon ani ang sitwasyon kay ang gipadumala sa mga sementeryo sa Simbahang Katoliko kuwarta ray gi-apas ug gipa way bili ang pagka-sagrado sa lawas.
Sa practice, kung dili ipahulbot ang bukog sa mga kabanay sulod sa lima ka tuig nga kontrata, ang taga Simbahan maoy mohulbot ug dili na pahibaw-on ang mga kabanay. Mao nay hinungdan nga mangreklamo ang uban kay nawala na ilang mga patay.
Ang sagad biktima niini kadtong mga kabanay nga makalilisang ang kapobre nga maglisod gani pagdagkot og kandila ug ingon man kadtong mga iresponsable ug kadtong mga busy gyud kaayo.
Alang lagi nako kining pag-cremate sa patay’ng lawas maoy labing maayo kay gawas nga makadaginot kita og lugar medyo limpyo pa ug hapsay nga tan-awon kay sa pasagdan ang mga bukog diha sa daplin.
Gani kung mahimo, maka-provide ang gobyerno og libreng crematorium aron kining mga bukog sa mga tawo nga gitapok nga way mga claimants ipang-cremate nalang kay sagrado pa’ng paminawon ikomparar sa gipangpasagdan.
* * *
Dili makaya sa atong kapolisan kung sila ray pasagdan pag-mintinar sa kahapsay ug kalinaw niining pag-obserbar sa kalag-kalag.
Di sab puwede nga atong itugyan ang atong kaluwasan pagbiyahe sa mga ahensiya sa gobyerno nga gitugyanan sama sa taga Department of Transportation and Communication, Land Transportation Office, Philippine Coastguard ug uban pa.
Kinahanglang magpaka-responsable kitang tanan sa atong mga binuhatan ug mga lakaw.
Ang labing luwas nga himoon samtang mobisita kita sa atong mga hinigugma diha sa mga sam-ang, kinahanglang dili kita magsul-ob ug magdala sa mga mahalon nga mga butang. Insakto ra sab ang kuwarta nga atong dalhon.
Kinahanglan sab seguro nga dili gyud maghurot pagdu-aw ang mga sakop sa pamilya sa mga sementeryo aron duna pay mahibilin sa balay.
Kung mobiyahe man sa mga lagyong lugar, segurohon gyud nga way depekto ang mga sakyanan.
Maglaum lang sab ko nga matarong pag-manage ang trapiko sa kalungsuran ilabina sa habagang bahin sa lalawigan sa Sugbo sa November 1 ug 2 kay problema gyud diha sa Talisay, Minglanilla, Naga, San Fernando ug Carcar.
Disiplinaha intawon ninyo ang mga nag-drive sa mga tricycle kay mao gyu’y nagdalag larot sa traffic.