Gerard Pareja
Di lang diay Abu Sayyaf ang dunay cottage industry sa kidnapping. Hasta diay ang Philippine National Police (PNP) nang-sideline sad niani. Ang nakaparat niani kon mao kini ilang mainline ug ang pamulis sideline na lang. Minilyon man diay kining maong raket. Pwerting dakoa kon itandi mo sa sweldo sa pulis. Hinuon ang makakuha sa dako ning mga milyones mao man ang ilang mga “protector” o mga amo-amo. Daw way kalahian sa concept sa networking nga ang toas tumoy sa pyramid ang haruhay.
Nakatawa kita sa mga hisgut-hisgot nga maningil og Return of Investment (ROI) ang mga Abu Sayyaf sa ilang mga pag-pangidnap kon wa man ugali ikahatag nga ransom ang mga pamilya o kompaniya sa ilang nadagit. Apan mas kuyaw kining sa PNP kay dili ROI ang policy kon dili, “no return, no exchange.”
Mao kini ang gikatahong gihimo ning mga salbahis nga sa paghuman nilag patay (pinaagi sa pagtuok) ni Ick-joo Jee, nga usa ka Koreano nga ilang gidagit (human nila lungkaba ang iyang panimalay), naningil pa gyud silag ransom sa asawa niani. Ug di lang makausa sila nangayog lukat. Matod pa sa asawa (nga Koreana usab) nga human siya makahatag og P5 million, nangayo na usab kini sila og laing P4.5 million. Duna tingali agrabyado nga wa makabahin sa unang hatag. Ug dihang nakuha na nila ang ikaduhang dunol, ni-text lang ang mga panuway og — “Game Over.”
Miingon ang akong higala nga si Sawi Fox nga usa kuno sa element sa Chess mao ang momentum. Murag wa dayon ako makatuo kay duwa man sa lalum nga kwintahanay kining giingong duwa sa mga hari. Apan kon magsigi kag tan-aw niani, makabantay ka nga usahay dunay sagunson-dasdas nga himuon sa usa ka player nga dili masagang sa iyang kaatbang. Mao kini ang momentum sa maong duwa.
Mas dali ko’ng nasabtan ang giingon ni Duterte nga momentum sa iyang war on drugs. Kon ang imo gong kaatbang maayo na nga pagka-organize, gikinahanglan mo ang element of surprise ug ingon man ang sustained effort. Ug sa mga karaang tawo pa, gulpe de gulat. Mao nga bisan pag dihay nangamatay nga walay labot sa kampanya, dili dayon maundang ang maong kalihukan kay diha man sa kagamhanan ang momentum.
Dunay daghang gaingon nga maayo lang diay og Koreano ang mamatay kay mapaundang kining maong momentum, apan kon mga Pinoy ang maligsan, padayon lang gihapon. Tinuod subo kining palandungon apan dunay mga hinungdan nganong kining kamatayon sa usa ka langyaw nakapahinay ning maong kampanya. Gawas sa foreign affairs angle, kining maong hitabo lahi kay wa man maapil sa atong social fabric kining maong mga langyaw, mao nga mas dali makit-an ang misiwil nga hilo ug maong mas dali kini masubay.
Miangal si Ronald “Bato” dela Rosa nga ang terminong “tokahang for ransom” gigamit sa mga anti-Duterte pagdaut sa ilang kampanya kontra druga. Nakasabot ko ni dela Rosa nga daghan kaayong naghuwat lag kanus-a sila mapandol para makabunal dayon sa ilang kampanya. Ang kamatayon ning langyaw dili ang katapusan sa kampanya kon dili ang pag-abri sa purtahan sa langub diin nagpahipi kining mga ninja nga pulis nga mahimong mas bangis pas Abu Sayyaf.