Je Suis Charlie ug kon nganong angay panalipdan ang mga bugalbugalon

Nyor Gamay (NG): Nyor, binisay-a kuno ning Je Suis Charlie.
Nyor Daku (ND): Ako si Kaloy

NG: Ha? Mao ba? Kinsa man sad nis Kaloy?
ND: Maurag duhay inspiration ning ngalana. Usa niani mao ang kanhing pangulo sa France nga si Charles de Gaulle nga namatay sa tuig nga migawas kining pamantalaan nga Charlie Hebdo ug ang usa mao si Charlie Brown nga maoy leading character sa comic book nga Peanuts.

NG: Unya, unsa man say kahulugan nianang Charlie Hebdo?
ND: “Kaloy matag semana” o sa Ininglis pa Weekly Charlie kay kada Myerkules ra man mogawas kining maong basahon.

NG: Unsa man diay sulod ning maong basahon nga nasuko man pagmaayo niani ang mga dumadapig sa ISIS.
ND: Bugalbugal.

NG: Ha?
ND: Bugalbugal o satire. Mga cartoons ug yaga-yaga nga editorial.

NG: Unsa man say ilang yaga-yaga-an?
ND: Kay Irihis ug walhon man kining maong pamantalaan, ang kasagaran nilang yagayaga-an mao ang mga relihiyon sama sa Judaism, Katoliko, Islam ug uban pa. Birahan sad ning maong pamantalaan ang politika, kultura ug ang panahum sa extreme right ug sa mga kapitalista.

NG: Kon mao ni daghan diay nga galagut sa mga tao luyo ning maong weekly, Nyor?
ND: Sa wa pa sila rakraki niadtong tulo ka armadong mga tao nga gamaskara nga maoy hinungdan sa kamatayon sa 12 ka binuhat, gibombahan na kini sila niadtong 2011.

NG: Kusog ba ang halin ning maong pamatalaan?
ND: Dili baya. Gasugod kini pagmantalaan niadtong 1970 ug na-undang pagka 1981 kay napurdoy. Mibalik lang kini pagka 1992.

NG: Sa ato pa dili diay kaayo kini sikat.
ND: Dili siya tabloid, dili siya showbiz, dili siya scandal sheet, so, sa ato pa dili siya sikat. Daw niche market kining Charlie Hebdo ug ni cater ni sila sa liberal intellectuals nga medyo ubay-ubay sad sa France.

NG: Nganong suko man kayo nila ning extremist fanatics?
ND: Duna gyuy mga tao nga pikon o sa mga karaan pa, mugbo og lubot. Daghan na ba yang yagayaga-on nga mga broadcaster sa ato nga gipamatay. Aw bisag dili yagayaga-on basta mo sigeg biras naa sa poder, pabor piligro gyus tipi. Pero matud pa, occupational hazard kini nga gidawat nas mga manunulat ug magsisibya.

NG: Pero gitawag ni sila og “Hero” sa pangulo sa France. Maurag karon pa ko makadungog og mga biktima sa usa ka politikanhong pagpamatay gikan sa mga kamot sa terrorista nga gitawag og hero.
ND: Sa mga nasud gud sama sa France diin diha gasugod ang gitawag og demokrasya, bililhon kaayo kanila ang pagpanaway kay alang kanila walay sayop nga mausab kon walay manaway. Apan usahay dili naman gud makadut sa mga bagag nawng nga mga mangtas ang pagpanaway mao gikinahanglan ang bugalbugal, yaga-yaga ug pasiaw para matandug sila. Ug ang pakatawa makadani usab sa mga tao nga wa lang manggilabot paghunahuna sa mga issue ug kahimtang nga gi-atubang sa katilingban. Apan usahay kon matandog ang mga mangtas bangis kinig binaslan. Mao nga dinhi mosulod ang ilang kagamhanan sa pagpanalipud sa mga bugalbugalon.