Unsaon pagwagtang sa ‘haze’?

Nahimong  inutil  ang atong  kapolisan human mi-invoke sa ilang diplomatic immunity  ang magtiayong  Chinese nationals  nga sila si Guo Jing kinsa  first secretary consul sa  Chinese Consular  Office dinhi sa  Sugbo  ug  ang  iyang  bana  nga si Li Qingliang nga  maoy trigger man pagpamusil-patay  sa  ilang duha  ka  mga staff ug pag-angol sa ilang Consul General.

Ang consular agreement nga  gipirmahan  ni kanhi foreign  secretary  Alberto Romulo sa panahon ni presidente Gloria Macapagal  Arroyo  uban sa  Chinese  government  niadtong  2009  maoy  nagpalapad  sa  diplomatic  immunity.
Sa maong  kasabotan nilang Romulo , apil sa  maka-avail  sa diplomatic  immunity  mao  ang mga  consular officials ug  mga  kabanay nga  makahimo’g  common crime sa host country.

Kaniadto, ang Vienna Conventions on Diplomatic and Consular  Relations  limitado ang diplomatic immunity.  Kadto ra’ng mga ambassador  ug  mga  ministers maoy  immune  sa mga  common crime. Buot ipasabot  nga di  makasohan  sa  host country apan ang  respective country  maoy motaral ug  mao ray  makasilot.

Alang  nako, kung  gusto  gyud  sa  mga  legal  experts  dinhi sa Pilipinas nga  mo-kuwestiyon sa immunity  sa  managtiayon, nganong  di man mo-contest  pinaagi  sa paghimo’g mga representations pagpadayon  pagtaral sa  magtiayon  dinhi sa  Sugbo ngan nga ang criminal case  jurisdictional  man  gyud  kini.

Di  pa  man  ulahi  ang  tanang  legal  process.  Puwede  pa  mang  mokiha ang  Cebu City Police Office  og  kasong two  counts  of murder  batok  sa magtiayon  ug  ipaubos sa normal      preliminary investigation.

Ang  pangutana  mao kung  respetohan ba  sa   atong  Department  of  Foreign  Affairs  ug  Chinese Embassy  ang   i-isyu nga subpoena sa Cebu  City  Prosecutor’s Office?  Kung  ibasura  ang  mga subpoena, duna pa bay  laing  paagi  nga  ma-serve personal  ngadto  sa  magtiayon?

Dili  kaha mosamot  ka  kataw-anan  ang Pilipinas  kung i-insister ang  pagtaral  dinhi sa  Sugbo sa  magtiayon?

Sa  panahon  nga ang  atong  mga staff sa consular office  didto  sa  China  maoy  makahimo’g  krimen,  maka-avail  kaha  og  susamang  tratamento sa Chinese couple nga  gihatagan  og  special treatment sa  kapolisan?

Way  tinguha ang  Aquino administration nga ideklarar nga  persona non grata ang  magtiayon?

* * *

Unsaon man  pagpalayas  niining  baga’ng  gabon o “haze”  sa  atong  kawanangan dinhi sa Kabisay-an ug Mindanao?

Dili  ta  manawagan sa atong  mga  pari  nga mag-oratio imperata  ta aron  atong  pangayoon sa Ginoo  nga ig-on ang Pilipinas  og laing super typhoon  aron  pagawson sa  atong  planeta  kining  grabeng  haze  o gabon? Akong  tan-aw, kusog  ra gyud  nga  bagyo ang  makawagtang sa grabeng  gabon nga  haze.

Tiaw  muna,  pagka-delikado diay  sa atong  panglawas  ilabina  sa  mga  hubakon.

Nakahatag  na  kini  og dakong  epekto sa uban kay duna nay  nakanselar nga mga flights ug   nag-mask  na ang  uban ug  nagpahimangno  na  ang  atong  mga  tinugyanan nga dili  mogawas  sa mga  panimalay.

Kung mao  kini,  risgo gyud ug  maka-apektar  kini  sa atong  mga  inadlaw-adlaw  nga  panarbaho.

Unsa  may  labing  maayo  nga himoon sa atong gobyerno  niini? Way  plano  nga  ikiha nato  sa international court  ang  Indonesia  nga  napakyas  pagpawong  ug  pagpakgang  sa sunog sa  kalasangan  didto sa  Sumatra Indonesia nga  maoy naka-ingon?

* * *

Nalingaw ko sa akong  mga kauban nga mga media practitioners  ug  mga dramatorgo  nga  mo-apil  sa bugno sa politika sunod tuig kay  pulos gyud  mga seryoso nga mosulod sa laing  matang  nga  panerbisyo sa  katawhan.

Niadtong  Sabado atol sa among  programa’ng “Dialogue On The Air” sa DYSS Super  Radyo,  nahimo nakong mga bisita  sila  si Tudela  Camotes Vice Mayor  Greeman “Jojo” Solante kinsa  kanhi  kauban  namong  komentarista  sa  Super Radyo ug Bombo Radyo ug  si  Bombo Cesar Albor.

Si Solante ubos sa  BAKUD party  magpa-pili  pag-usab sa Tudela samtang si Albor  magpa-pili  pagka Provincial Board Member sa Cebu’s 1st district ubos sa One Cebu.

Mitunga  usab ang beteranong drama writer/director nga si Leandro Boy  Patalinghug   kinsa  buot  mag-gobernador  ubos sa  partidong KBL.

Sila  si Inday Malou Inocando Ouano Tabar, station manager sa CCTN-47, ug si The  Freeman  staff member Garry  Lao nga pulos sakop sa BO-PK,   magpapili  pagka Cebu City  councilors sa north district.

Nakadayeg  ko sa ilang plata porma de gobyerno nga  gipangladlad ug  ang  ilang dedikasyon  sa panerbisyo.

Maglaom lang  ko nga  molampos  sila sa ilang mga ambisyon. Good luck ninyong tanan!